آندومتریوز و درمان قطعی آن

اندومتریوز در سال های اخیر با بالا رفتن سن ازدواج و صنعتی شدن جوامع در بین خانم ها شیوع بیشتری پیدا کرده است. شیوع سالانه ابتلا به بیماری اندومتریوز، حدود ۱.۶ مورد در ۱۰۰۰ خانم بین ۱۵ تا ۴۹ سال ذکر شده است. البته در خانم هایی که نازایی دارند، شیوع اندومتریوز بالاتر است. ۴۰ تا ۵۰ درصد خانم هایی که از درد مزمن لگنی رنج می برند به اندومتریوز مبتلا هستند. همچنین از هر ۱۰ خانم نابارور حداقل ۲ و حداکثر ۵ نفر مبتلا به اندومتریوز هستند. بیشترین تظاهر این بیماری به صورت درد لگنی و نازایی است و به همین خاطر در افرادی که با این شکایت به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه می کنند شیوع اندومتریوز بیشتر است.

اگر نیاز به مشاوره و درمان دارید می توانید از طریق فرم زیر برای نوبتدهی و مشاوره اقدام کنید.

نام و نام خانوادگی

شماره تماس

پیام

بفرست

آندومتریوز چیست؟

اندومتر بافت طبیعی پوشاننده حفره رحم می باشد. این بافت به صورت طبیعی در داخل حفره رحم وجود دارد و به صورت سیکلیک و ماهیانه دچار تغییرات قاعدگی می شود. تا زمانی که اندومتر در داخل حفره رحم قرار دارد همه چیز طبیعی است اما مشکل زمانی ایجاد می شود که این بافت به قسمت های دیگر بدن مانند داخل لگن سرک می کشد و به طور نابجا در این بخش قرار می گیرد. این بافت ها در داخل لگن دچار التهاب، خونریزی و چسبندگی داخل لگن شده و همچنین موجب به وجود آمدن کیست های شکلاتی به طور مکرر در تخمدان می شوند.

با التهاب و کششی که روی اعصاب و بافت ها وارد می شود موجب ایجاد درد لگنی مزمن در خانم ها شود. معمولا این دردها با شدت زیادی در خانم ها و دختران جوان بروز می کند و در سنین باروری نیز ممکن است موجب بروز مشکلات ناباروری شود. اما این بدان معنا نیست که هر شخصی که به آندومتریوز مبتلا است قطعا با مشکل ناباروری روبه رو می شود.

حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد افرادی که اندومتریوز دارند ممکن است مبتلا به کیست شکلاتی شوند.

علائم ابتلا به اندومتریوز چیست؟

آندومتریوز یک بیماری است که علت آن خیلی شناخته شده نیست اما معمولا فردی که دچار اندومتریوز می شود:

• این علائم در اعضا خانواده مثل خواهر یا مادر نیز دیده شده است.
• این بیماری می تواند خود را به صورت های مختلفی نشان دهد: مثل درد خیلی شدید در دوران قاعدگی و یا دردهای متناوب بین سیکل‌های قاعدگی.
• علی رقم اینکه در این افراد مشکلات تنبلی تخمدان یا عدم تخمک گذاری دیده نمی شود اما موقع پریودی خونریزی های شدیدی دارند.درد شدید در هنگام دخول یا نزدیکی از دیگر نشانه ای این بیماری است.
• در برخی افراد درد هنگام ادرار یا دفع دده می شود.

به طور کلی علائم اندومتریوز با درد زیادی است که افراد به این علت ها به پزشک متخصص زنان مراجعه می کنند.

اندومتریوز در چه مکان هایی رشد می کند؟

شایع ترین مکان هایی که ممکن است درگیر اندومتریوز شوند اجزای داخل لگن می باشد. همچنین تخمدان و عضله رحم از مهمترین قسمت هایی هستند که از هجوم این بافت در امان نیستند. اندومتر اگر داخل تخمدان تشکیل شود کیستی به نام اندومتریوما را می سازد و یا اگر در داخل عضله رحم یا همان میومتر باشد اندومتریوزیس را تشکیل می دهد.

مهم ترین علائم اندومتریوز

اندومتریوز در واقع یک بیماری آزاردهنده می باشد زیرا علائمی مانند درد مزمن لگنی که ایجاد می کند که یکی از علت های شایع دردهای لگنی مزمن در خانم ها می باشد. از علائم دیگر این بیماری می توان به دردهای شدید زمان قاعدگی و درد هنگام مقاربت جنسی اشاره کرد که شدت این دردها نسبت به دیسمنوره های طبیعی شدیدتر است.

نظریه های مختلف در مورد علل ابتلا به اندومتریوز

اگر چه پاتولوژی اندومتریوز هنوز هم نامشخص و ناشناخته است اما برخی از نظریه ها در مورد دلیل ایجاد آن مطرح شده است:

اولین تئوری : ممکن است مقداری از خون قاعدگی زمانی که از دهانه رحم دفع می شود مجدد از طریق لوله ها وارد محفظه شکم شوند. به دلایل مختلفی این خون قاعدگی که شامل پوسته های داخل رحم است و به آن اندومتر گفته می شود در آن قسمت نشا می کنند و از تخمدان، سفاق و لوله رحمی تغذیه کرده و زنده می مانند.

تئوری دوم : سلول هایی که در دوران جنینی قابلیت تبدیل به بافت های مختلف را دارند به علت عوامل نشناخته ای داخل حفره لگن تغییر ماهیت داده و تبدیل به سلول های اندومتری شوند و تظاهرات بالینی اندومتریوز را ایجاد کنند.

اگرچه تعداد تئوری های پاتولوژی اندومتریوز به همین دو مورد ختم نمی شود اما دانشمندان تا کنون برای هیچ یک از این نظریه ها به اتفاق نظر نرسیدند.

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به اندومتریوز می باشند؟

خانم هایی که در سن باروری هستند بیشتر از بقیه در معرض خطر ابتلا به اندومتریوز قرار دارند، زیرا اندومتریوز یک بیماری وابسته به استروژن ( هورمون های جنسی ) می باشد. در واقع همانطور که در بافت طبیعی اندومتر استروژن باعث رشد می شود در بافت غیر طبیعی نیز تاثیر می گذارد و موجب رشد غیر طبیعی این بافت می شود، در نتیجه خانم هایی که در سن باروری هستند بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند.

تشخیص اندومتریوز

این بیماری با وجود یک سری ضایعات با مشخصات مختلف در داخل لگن تشخیص داده می شود. روش تشخیص قطعی این ضایعات در گذشته لاپاراسکوپی بود که البته هزینه بر است و دردسرهایی برای بیمار دارد.( از این روش در درمان های شدید تر کمک گرفته می شود که در ادامه به توضیح آن پرداخته ایم). خوشبختانه امروزه با پیشرفت‌هایی که صورت گرفته است تشخیص اندومتریوز راحت‌تر شده است. پزشک در هنگام معاینه لگن با علائمی مواجه می شود که تشخیص آن امکان پذیر است. به عنوان مثال هنگام معاینه لگن احساس پری در لگن می‌کنند، یا در هنگام دوش واژینال به علت سفت شدن رحم بیمار درد شدیدی را احساس می کند.

یا در هنگام معاینه مقعد، ندول هایی در لیگامان های کف لگن مشاهده می‌شود.

خوشبختانه با سونوگرافی های داپلر حتی در کسانی که دختر هستند( پرده بکارت دارند) و رابطه ای تاکنون نداشته اند، به صورت ترنس لبیا یا ترنس رکتال تشخیص اندومتریوز داده می شود.حتی در بسیاری از موارد گرید اندومتریوز و وسعت درگیری آن نیز مشخص خواهد شد.

آیا اندومتریوز قابل درمان است؟

با تشخیص و بررسی عوامل تاثیر گذار در بروز اندومترویز بهتر می توان در مورد درمان آن تصمیم گرفت. کافیست اثر هورمون استروژن بر اندومتر حذف شود. البته شدت علائم، محل آناتومیک ضایعات و همینطور ضرورت حفظ باروری و یا عدم ضرورت آن در انتخاب راهکار درمانی اهمیت بسیاری دارد.

اغلب در افرادی که به آندومتریوز مبتلا هستند، این مساله با آنها درمیان گذاشته می شود که اگر بارداری آنها با مشکل روبه رو شود حتما از این نظر بررسی شوند تا درمان های لازم در این مورد انجام شود.

درمان دارویی در بسیاری از بیمارانی که مشکوک به وجود بیماری آندومتریوز هستند یا قبلا به آندومتریوز مبتلا بوده اند قدم اول می باشد. البته درمان دارویی در بیماران نابارور، بر حسب کیس با افراد دیگر متفاوت می باشد و درمان ناباروری در این افراد قدم بعدی می باشد.

از داروهای مسکن بسته به شرایط فرد می توان استفاده کرد. داروهایی مثل مفنامیک اسید و دیکلوفناک یا ایندومتاسین استفاده کرد. درمان در قدم دوم استفاده از داروهای هورمونی یا ocp هستند. نحوه استفاده از قرص ها به جهت پریود شدن یا نشدن بسته به شرایط فرد متغییر است و تشخیص آن تنها با پزشک متخصص است.

دسته بعدی داروها پروژسترون ها هستند. این دسته از داروها هم یکسری محدودیت هایی دارند مثلا افراد چاق ، افرادی که در خانواده سابقه ابتلا به سرطان سینه دارند و یا افرادی که زمینه افسردگی دارند، بهتر است از این داروها استفاده نکنند.

دسته بعدی استفاده از داروهایی است علائم یائسگی را در فرد ایجاد می کنند، تا علائم را سرکوب کنند. این داروها ممکن است بعد از اتمام دوره مصرف دوباره علائم بیماری را بازگردانند. بنابراین این داروها درمان های قطعی نیستند و در موارد لزوم پزشک به سراغ جراحی می رود.

اما کسانی که با درد مواجه می شوند و به درمان های دارویی پاسخ نمی دهند و یا اگر کیست های عود کننده ای دارند که به درمان های دارویی جواب نمی دهد و بزرگ شده اند، لازم است که یک مداخله ای برای آنها انجام شود. لاپاراسکوپی یکی از بهترین روش های درمان نیز می باشد. در واقع لاپاراسکوپی نوعی از روش درمانی جراحی می باشد که به واسطه آن بیمار بدون اینکه درد و دوره نقاهت طولانی داشته باشد به درد و چسبندگی کمتری دچار می شود.

برای شنیدن توضیحات دقیق درمان قطعی اندومتریوز تماشای ویدئو زیر از دکتر ندا حاجیها به شما پیشنهاد می شود.

https://www.aparat.com/v/Mb2DK

برای آنکه به درمان اندومتریوز بپردازید بهتر است رژیم غذایی مناسب اندومتریوز را رعایت کنید. برخی از خوراکی ها می تواند به بهبود این وضعیت کمک کند. و برخی از غذا ها و خوراکی ها نیز می تواند تشدید کننده این وضعیت باشد.