جراحی لاپاراسکوپی رحم یک روش جراحی کمتهاجمی است که برای درمان مشکلات مختلف رحمی مانند فیبرومها، آندومتریوز، و برداشتن رحم استفاده میشود. این جراحی با استفاده از ابزارهای ویژهای که از طریق برشهای کوچک در ناحیه شکم وارد میشوند، انجام میگیرد.
در جراحی باز برش بزرگی باید در بدن فرد ایجاد شود تا پزشک بتواند با استفاده از این روش بیماری ها و مشکلات را تشخیص دهد، اما در این روش تشخیصی و درمانی چنین نیست و با ایجاد چند حفره کوچک قابل انجام است. لاپاراسکوپی به دلیل کاهش درد پس از عمل، کوتاهتر بودن دوره بهبودی و کاهش احتمال عفونت، به عنوان یک گزینه محبوب و موثر در میان بیماران و پزشکان شناخته شده است
علل انجام جراحی لاپاراسکوپی
بسیاری از پزشکان جراحی مورد نظر را برای تشخیص و شناسایی دردهای شکم و لگن مورد استفاده قرار می دهند. در بسیاری از موارد که تشخیص بیماری از طریق تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی میسر نیست این روش یکی از بهترین روش هایی است که پزشک می تواند از آن استفاده کند. اندام های بسیار زیادی مانند آپاندیس، کبد، کیسه صفرا، لوزالمعده، روده بزرگ و کوچک، معده، طحال، لگن و غیره با استفاده از این روش مورد بررسی قرار می گیرند و مشکلات شان تشخیص داده می شود تا درمان شوند.
از علت های انجام این روش می توان به موارد زیر اشاره کرد:
جراحی لاپاراسکوپی رحم به دلایل مختلفی انجام میشود، از جمله:
درمان فیبرومها
فیبرومها یا تومورهای غیرسرطانی رحم میتوانند باعث درد، خونریزی شدید و مشکلات دیگر شوند که با لاپاراسکوپی قابل درمان هستند.
آندومتریوز
این بیماری زمانی رخ میدهد که بافتی مشابه بافت داخلی رحم در خارج از رحم رشد میکند و باعث درد و مشکلات باروری میشود. لاپاراسکوپی میتواند به برداشتن این بافتها کمک کند.
کیستهای تخمدان
برخی کیستهای تخمدان نیاز به برداشتن دارند و این عمل با لاپاراسکوپی انجام میشود.
حاملگی خارج از رحم
در صورت وقوع حاملگی خارج از رحم، جراحی لاپاراسکوپی میتواند به رفع این مشکل کمک کند.
بررسی و درمان مشکلات باروری
لاپاراسکوپی میتواند به تشخیص و درمان مشکلاتی که ممکن است باروری را تحت تاثیر قرار دهند، کمک کند.
هیسترکتومی
در مواردی که نیاز به برداشتن کامل رحم وجود دارد، لاپاراسکوپی به عنوان یک روش کمتهاجمی برای انجام هیسترکتومی استفاده میشود.
این روش به دلیل کمتهاجمی بودن، درد کمتر، و زمان بهبودی کوتاهتر نسبت به جراحیهای باز، ترجیح داده میشود.
نحوه انجام جراحی لاپاراسکوپی
جراحی لاپاراسکوپی با ایجاد برش های بسیار کوچک در ناحیه مورد نظر انجام می شود. جراحی بدین طریق است که میله هایی که برسر آن دوربین تعبیه شده است از طریق این حفرات وارد بدن شده و در ابتدا گاز دی اکسید کربن در بدن انتشار و گسترده می شود. سپس پزشک می تواند از طریق مانیتور فضای داخلی بدن بیمار را مشاهده و اقدام به تشخیص و درمان نماید و در نهایت پس از انجام اقدامات لازم میله ها از بدن خارج و برش های ایجاد شده بخیه زده می شود.
جراحی لاپاراسکوپی رحم به صورت کمتهاجمی انجام میشود و شامل مراحل زیر است:
آمادهسازی بیمار
ابتدا بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار میگیرد تا در طول جراحی هیچ دردی احساس نکند.
ایجاد برشهای کوچک
جراح چند برش کوچک (معمولاً ۰.۵ تا ۱ سانتیمتر) در ناحیه شکم ایجاد میکند.
تزریق گاز
برای دید بهتر، گاز دیاکسید کربن به داخل حفره شکم تزریق میشود. این گاز باعث باد شدن شکم میشود.
وارد کردن لاپاراسکوپ
لاپاراسکوپ که یک لوله نازک و بلند با دوربین و منبع نور است، از طریق یکی از برشها وارد شکم میشود. دوربین تصاویر زندهای از داخل شکم به مانیتور منتقل میکند.
وارد کردن ابزار جراحی
ابزارهای جراحی دیگر از طریق برشها وارد شکم میشوند. جراح با استفاده از این ابزارها عملیات لازم مثل برداشتن بافتهای غیرطبیعی یا انجام هیسترکتومی را انجام میدهد، .
پایان جراحی
پس از انجام عملیات، ابزارها و لاپاراسکوپ از شکم خارج میشوند و گاز دیاکسید کربن تخلیه میشود. سپس برشها با بخیه بسته میشوند.
لاپاراسکوپی بهتر است یا جراحی باز؟
روش های جراحی متفاوتی وجود دارد که هر کدام از آن ها همراه با ویژگی هایی هستند. بسیاری از افرادی که می خواهند از این روش جراحی استفاده کنند برایشان این پرسش به وجود می آید که جراحی باز بهتر است یا جراحی لاپاراسکوپی مناسب تر است.
شما به خوبی میدانید که در جراحی باز نواحی مورد نظر به وسیله پزشک برش عمیق داده می شوند. در واقع این جراحی تنها با ایجاد کردن برش عمیق امکان پذیر است. اما در روش جراحی دیگر پزشک می تواند تنها با ایجاد کردن چند برش کوچک به ناحیه ای که آسیب دیده است دسترسی پیدا کند و درمان را انجام دهد. بنابراین مزیت های این روش جراحی بیشتر از جراحی باز است. در نهایت برای آنکه بدانیم کدام یک از این روش های جراحی بهتر هستند بایستی به بررسی ویژگی آن ها بپردازیم برای آگاهی بیشتر با ما همراه باشید.
تفاوت لاپاراسکوپی و جراحی باز
به طور معمول در جراحی های باز برشی نسبتا بزرگ در سطح پوست و عمیق تا رسیدن به آسیب ایجاد می شود تا امکان جراحی و تشخیص بیماری ها برای پزشک فراهم آید، اما در جراحی لاپاراسکوپی پزشک تنها با ایجاد چند حفره بسیار کوچک در ناحیه مورد نظر می تواند به تشخیص و درمان بیماری ها بپردازد.
دوره نقاهت
در جراحی باز به دلیل آنکه برش بزرگ و عمیقی در بدن ایجاد می شود همین امر موجب می گردد تا مدت زمان دوره نقاهت طولانی تر از جراحی لاپاراسکوپی باشد، زیرا مدت زمان بهبودی زخم ها در این روش جراحی بیشتر خواهد بود.
میزان برش
مهمترین مزیت جراحی لاپاراسکوپی ایجاد برش بسیار کم در بدن است که این امر منجر می شود تا سرعت بهبود بیماری افزایش یابد ولی این در صورتی است که در جراحی باز میزان برش بسیار عمیق و بزرگ است و این عامل می تواند سبب ایجاد اسکار بیشتر بر بدن و افزایش مدت زمان دوره بهبودی شود.
چسبندگی
یکی از عوارض بسیار شایع در جراحی های باز ایجاد چسبندگی است که در صورتی که این چسبندگی در ناحیه لگن و شکم ایجاد شود می تواند تا حدودی منجر به ناباروری فرد گردد و همچنین می تواند این عارضه سبب انسداد روده و دردهای شکمی شود. این در حالتی است که در جراحی لاپاراسکوپی این عارضه بسیار کم خواهد بود.
عفونت
یکی دیگر از عوارض بسیار شایع در جراحی های باز ایجاد عفونت است که می تواند به دلیل ایجاد برش بزرگ و عمیق باشد. ولی این در حالتی است جراحی لاپاراسکوپی با برش های بسیار اندک انجام می گردد و ابتلا به عفونت بسیار اندک خواهد بود.
فواید و معایب لاپاراسکوپی
قطعا هر نوع عمل پزشکی مزایا و معایب خاص خود را دارد که این موارد در خصوص همه افراد یکسان نیست و خوبی و بدی این نوع عمل ها بر حسب شرایط هر فرد سنجیده می شود. اصرار کردن برای انجام یک نوع عمل برای هر فردی کار درستی نیست. بنابراین باید تشخیص نوع عمل را به عهده تجربه و علم بهترین متخصص زنان قرار داد.
فواید جراحی لاپاراسکوپی
برخی از مزیت های این روش جراحی عبارت است از :
- کاهش خونریزی و عدم نیاز به دریافت خون
- کوچک بودن محل برش و همچنین کوتاه بودن دوران بهبودی
- درد کمتر و عدم نیاز به مصرف داروهای مسکن
- کاهش ریسک به وجود آمدن عفونت در مقایسه با جراحی باز
- کاهش هزینه ها برای اینکه زمان بستری شدن در بیمارستان کوتاه مدت است
معایب جراحی لاپاراسکوپی
برخی از معایب این روش جراحی عبارت است از :
- ممکن است در لمس کردن بافت بدن به ویژه در مواردی که پزشک به بررسی می پردازد ناتوانی داشته باشید
- احتمال آسیب دیدگی بافت داخلی به علت عدم لمس کردن آنها
- احتمال اختلال در مشاهده دقیق داخل شکم
- بروز واکنش های معکوس با استفاده از گاز دی اکسید کربن
اقدامات قبل از جراحی لاپاراسکوپی
برخی از مراقبت هایی که پیش از انجام دادن این عمل باید در نظر داشته باشید عبارت است از :
✅ اگر داروی خاصی مصرف می کنید باید لیست دارو را به پزشک خود اعلام نمایید.
✅ بیماران برای اینکه جراحی مورد نظر را انجام دهند باید ناشتا باشند.
✅ مصرف دارو با مقدار بسیار کم آب موردی ندارد.
✅ قبل از آماده شدن برای عمل باید زیورآلات، لنز و عینک خود را خارج کنید.
✅ به طور معمول به بیماران بر اساس برنامه عمل باید صبح اول وقت بعد از استحمام کردن و زدن موهای زائد جهت جراحی آماده شوند.
نکات مراقبتی بعد از لاپاراسکوپی رحم
برخی از مراقبت هایی که بعد از انجام دادن این عمل باید در نظر داشته باشید عبارت است از:
❇️ بعد از عمل جراحی باید رژیم مایعات بگیرید و اولین وعده غذایی خود را سبک میل نمایید.
❇️ درد شکم و قفسه سینه بعد از عمل طبیعی می باشد.
❇️ احتمال خونریزی و لکه بینی تا ۷ الی ۱۰ روز وجود دارد.
❇️ تغییر رنگ ادرار طبیعی است.
❇️ روز بعد از عمل پانسمان خود را بر میدارید و استحمام می کنید.
❇️ از روز بعد از عمل فعالیت خود را انجام می دهید.
❇️ بعد از گذشت ۴۸ ساعت از عمل به حمام میروید.
❇️ بیمارانی که بخیه قابل جذب ندارند یک هفته بعد از عمل باید بخیه های خود را بکشند.
دوره نقاهت لاپاراسکوپی چقدر است؟
هر یک از روش های جراحی دوره نقاهت خاص خود را دارد. بنابراین باید بدانید که این روش جراحی هم دوره نقاهت خاصی دارد. برای این که دوران نقاهت را سریعتر پشت سر بگذارید باید به تمامی توصیه های پزشک خود توجه داشته باشید و آنها را به صورت دقیق اجرا نمایید. در صورتی که عوارضی غیر از مواردی که بیان کردیم در بدن خود مشاهده کردید بهتر است با پزشک خود ارتباط برقرار نمایید.
سوالات متداول جراحی لاپاراسکوپی رحم
با پیشرفت علم و تکنولوژی در حیطه پزشکی در حال حاضر از این روش جراحی می توان برای تشخیص و درمان بسیاری بیماری ها به ویژه بیماری های لگنی و شکمی زنان که عبارت است از: هیسترکتومی، درمان فیبروم رحم، درمان حاملگی مولار، درمان آندومتریوز، کیست تخمدان و … بهره مند گردید.
این جراحی با توجه به فواید بسیار زیادی که دارد اما مدت زمان جراحی می تواند از ضعف های به شمار آید که به نسبت جراحی باز کمی طولانی است. البته آنچه حائز اهمیت است اینکه مهارت پزشک می تواند در تسریع روند جراحی بسیار اثر گذار باشد.
مناسب ترین زمانی که شما می توانید پیش از بارداری برای انجام دادن این روش جراحی اقدام کنید دو ماه قبل از بارداری می باشد. شما باید پیش از اینکه اقدام به بارداری نمایید این روش جراحی را بر اساس نظر پزشک متخصص خود انجام دهید.
نکات پایانی
افرادی که کاندید جراحی لاپاراسکوپی رحم هستند بایستی در نظر داشته باشند که این روش جراحی به نسبت جراحی باز آسان تر است اما بایستی توسط پزشک خبره و با تجربه انجام گردد زیرا انجام آن توسط افراد غیر متخصص می تواند منجر به ایجاد عوارضی همچون عفونت، لخته شدن خون و … شود. در نظر داشته باشد انتخاب روش جراحی براساس شرایط بیمار و صلاح دید پزشک انتخاب می شود و در مواردی شما می توانید قادر به ارزیابی و انتخاب روش جراحی باشید.