مراقبت های لازم بعد از جراحی سزارین
جراحی سزارین یک عمل جراحی برای تولد نوزاد می باشد از طریق برشی که پزشک جراح بر روی قسمت تحتانی شکم و رحم مادر باردار ایجاد می کند، انجام می شود. برش ایجاد شده بر روی پوست ممکن است عمودی (طولی) یا عرضی (افقی) باشد. اما اغلب برش های ایجاد شده به صورت عرضی می باشد زیرا به خوبی بهبود می یابد و خونریزی کمتری پس از برش ایجاد می شود، اما به طور کلی نوع برش بستگی به شرایط مادر و جنین دارد. زایمان سزارین زمانی انجام می شود که پزشک تشخیص دهد انجام آن روشی ایمن تر از زایمان طبیعی برای مادر، نوزاد یا هر دو است.
بلافاصله بعد از سزارین مادر چه شرایطی خواهد داشت؟ برای اکثر مادران، هفته ی دوم بعد از زایمان شرایط کاملا خوب و طبیعی پیش خواهد رفت و به زندگی عادی برمی گردید. اما به طور کلی چهار تا شش هفته طول می کشد تا پس از سزارین بهبودی کامل پیدا کنید. درست روز بعد از عمل جراحی، به شما توصیه می شود که در ۱۲ ساعت اول پس از زایمان راه بروید.
روزهای دوم و سوم پس از سزارین
در این زمان، می توانید طبق معمول دوش بگیرید. حرکات روده شما ممکن است بلافاصله پس از جراحی منظم نباشد، که بسیار رایج است و دلیلی است که پزشکان اغلب استفاده از ملین را توصیه می کنند. خوردن غذاهای غنی از فیبر و نوشیدن آب زیاد نیز کمک کننده خواهد بود.
هفته های ۱ تا ۶ بعد از سزارین
۱ هفته بعد: شما یک هفته بعد از زایمان سزارین از نظر جسمی احساس بهتری خواهید داشت، اما مهم است که زیاده روی نکنید. به یاد داشته باشید که چیزی سنگین تر از کودک خود بلند نکنید. و این ضرب المثل قدیمی در مورد خوابیدن در زمان خواب کودک ، ارزش پیروی دارد زیرا استراحت کافی برای بهبودی ضروری است. پس هنگامی که فرزندتان خواب است شما نیز استراحت کنید.
۴ تا ۶ هفته بعد: درد شما باید حداقل باشد، حتی اگر کاملاً از بین نرفته باشد باید بتوانید فعالیتهای سنگین تری را انجام دهید. این فعالیتها عبارتند از رانندگی، ورزش و رابطه جنسی.
هفته ۲ تا ۵:
اولین ویزیت پس از زایمان باید در هفته دوم انجام شود. در آن زمان، پزشک محل برش و بخیه سزارین را بررسی می کند که روند بهبودی شما در حال پیشرفت است.
در صورتی که با موارد زیر مواجه شدید باید زودتر با پزشک خود تماس بگیرید:
- درد بیش از حد
- عفونت در محل برش
- ترشح غیر طبیعی
- خونریزی شدید
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- تب
- درد یا تورم در پاها.
در هفتههای آتی پس از زایمان سزارین ممکن است دچار افسردگی پس از زایمان شوید، که ناشی از نوسانات کوتاه مدت در هورمونها است که میتواند بر خلق و خوی شما تأثیر بگذارد. این امر طبیعی است. اما اگر احساساتی مانند افسردگی یا احساس ناامیدی را تجربه کردید، با پزشک خود در مورد افسردگی پس از زایمان صحبت کنید. بهترین دکتر سزارین می تواند در مراحل زایمان در اتاق عمل با آرامش و به خوبی با شما برخورد کند که بتوانید احساس خوبی در هنگام زایمان داشته باشید.
در ویدئوهای زیر نمونه هایی از تجربه زایمان سزارین را ببینید.
هفته ۶ بعد از زایمان سزارین
در این مرحله، شما باید آخرین ویزیت بعد از زایمان خود را با پزشک خود داشته باشید. به یاد داشته باشید که همه افراد با سرعتهای متفاوتی بهبود مییابند، بنابراین مهم است که با پزشک خود صحبت کنید و اگر به زمان بیشتری برای ریکاوری نیاز دارید اشکالی ندارد.
بازیابی فیزیکی پس از سزارین فشار زیادی را به بدن وارد می کند. استراحت و اجازه دادن به بدن برای بهبودی بسیار مهم است.
اگر درد شما کاهش یافته است و برش ها به درستی بهبود می یابد، نشانه این است که می توانید به زندگی عادی برگردید. رابطه زناشویی و ورزش را به آرامی شروع کنید و به تدریج فعالیت خود را افزایش دهید.
مراقبت های بعد از زایمان سزارین
اگر مادر بارداری نتواند از طریق واژینال زایمان طبیعی داشته باشد، جنین با انجام عمل سزارین متولد می شود. برخی از سزارین ها از قبل برنامه ریزی شده اند، در حالی که برخی از سزارین ها ممکن است در نتیجه مشکلاتی که در حین زایمان رخ می دهد، انجام شود.
پس از عمل سزارین
- ممکن است بعد از جراحی سزارین در قسمت تحتانی شکم درد احساس شود اما با مصرف داروهای ضددرد تجویز شده از سوی پزشک به مدت ۱ تا ۲ هفته بعد از جراحی بهبود خواهد کرد.
- وجود خونریزی واژن بعد از عمل سزارین طبیعی است. برای بهبودی کامل احتمالاً به ۶ هفته زمان نیاز است بنابراین نگرانی در این رابطه کاملا بی مورد است.
- با اینکه برش های ایجاد شده در حین زایمان روز به روز رو به بهبودی می رود اما توصیه می شود در این دوران از بلند کردن اجسام سنگین، فعالیت های شدید و یا ورزش هایی که عضلات شکم را سفت می کند، خودداری شود. بهتر است از یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود بخواهید که در کارهای خانه، آشپزی و خرید به شما کمک کنند. بنابراین بسیار مهم است که مراقبت های لازم از زخم ناشی از برش جراحی صورت گیرد.
چگونه می توانید در خانه پس از سزارین از خود مراقبت کنید؟
فعالیت های جسمی و بدنی
- زمانی که احساس خستگی کردید استراحت کنید. خواب کافی به بهبودی سریع شما کمک می کند.
- سعی کنید هر روز قدم بزنید. با قدم زدن کمی بیشتر از آنچه روز گذشته انجام داده اید شروع کنید. و هر بار این مدت زمان را افزایش دهید. پیاده روی باعث افزایش جریان خون می شود و به جلوگیری از ذات الریه، یبوست و لخته شدن خون کمک می کند.
- اما از انجام فعالیت های شدید مانند دوچرخه سواری، دویدن، وزنه برداری و ورزش هوازی خودداری کنید.
- بلند کردن اجسام سنگین تا زمانی که پزشک شما اجازه نداده است ممنوع است.
- هنگام سرفه یا نفس کشیدن عمیق، محل برش خود نگه دارید. این کار باعث می شود شکم شما تقویت شود و درد شما کاهش یابد.
- بهتر است پس از استحمام محل زخم را کاملا خشک کنید.
- برای انجام رانندگی از پزشک زنان خود اجازه بگیرید.
- احتمالاً بعد از زایمان نیاز به حداقل ۶ هفته مرخصی داشته باشید.
- در مورد زمان انجام رابطه جنسی با پزشک خو د مشورت کنید.
رژیم غذایی بعد از زایمان سزارین
- شما می توانید پس از جراحی سزارین رژیم عادی خود را داشته باشید اما اگر معده شما ناراحت است، بهتر است از غذاهای کم چرب مانند برنج ساده ، مرغ گوشتی ، نان تست و ماست استفاده کنید.
- مصرف مایعات فراوان در این دوران بسیار توصیه می شود.
- ممکن است متوجه شوید که حرکات روده شما بعد از عمل منظم نیست. این عارضه کاملا طبیعی است. سعی کنید از یبوست و فشار شدید به شکم جلوگیری کنید. می توانید هر روز یک مکمل فیبر مصرف کنید. اگر بعد از گذشت دو روز حرکات روده ای نداشتید، از پزشک خود در مورد مصرف ملین ملایم سؤال کنید.
- اگر به نوزاد خود شیر می دهید، مصرف الکل را محدود کنید. الکل می تواند موجب کمبود انرژی و مشکلات بسیاری برای نوزاد شما شود.
مصرف داروها بعد از عمل سزارین
- معمولا پزشک به شما خواهد گفت که چه زمانی می توانید دوباره داروهای خود را شروع کنید. او همچنین در مورد مصرف داروهای جدید به شما دستورالعمل های لازم را می دهد.
- اگر آسپرین یا برخی از خون های رقیق کننده دیگر مصرف می کنید، از پزشک خود بخواهید چه زمانی می توانید مصرف مجدد آن را آغاز کنید.
- داروهای ضد درد را دقیقاً مطابق دستورالعمل پزشک زنان خود مصرف کنید.
- اگر معده شما مشکل دارد بهتر است بعد از غذا داروی خود را مصرف کنید (مگر اینکه پزشک به شما گفته باشد).
- اگر پزشکتان آنتی بیوتیک تجویز کرده است ، آنها را طبق دستورالعمل مصرف کنید. مصرف آنها را فقط به دلیل احساس بهتر بودن متوقف نکنید. شما باید دوره کامل آنتی بیوتیک را طی کنید.
مراقبت از برش های بعد از زایمان
- روزانه محل برش را با آب گرم و صابون بشویید و آن را خشک کنید. از پراکسید هیدروژن یا الکل استفاده نکنید، که می تواند بهبودی را کند کند. در صورت ساییدگی زخم با لباس، بهتر است محل زخم را با باند گازی بپوشانید و باند را هر روز عوض کنید.
- محل زخم را تمیز و خشک نگه دارید.
در چه مواردی باید به پزشک مراجعه کرد؟
توصیه می شود در صورت بروز مشکلات زیر با پزشک خود تماس بگیرید یا در صورت نیاز به پزشک خود مراجعه کنید:
- شما دردی دارید که با مصرف داروی درد بهتر نمی شود.
- شما خونریزی شدید واژن دارید.
- دچار سرگیجه یا سبکی هستید، یا احساس می کنید ممکن است ضعف کنید.
- درد جدید یا بدتری در شکم یا لگن دارید.
- شما بخیه های گشاد دارید یا برش شما باز می شود.
علائم عفونت دارید ، مانند:
- افزایش درد ، تورم ، گرما یا قرمزی.
- رگه های قرمز منتهی به برش.
- چرک تخلیه از برش.
- تب.
نشستن زیاد بعد از سزارین
نشستن زیاد بعد از زایمان سزارین به هیچ وجه توصیه نمی شود. بعد از زایمان اگر مراقبت های لازم انجام نشود، اثر زایمان خوب از بین خواهد رفت و ممکن است دچار مشکلاتی از جمله موارد بالا شوید. زیاده روی در هر کاری مضر است. از نشستن زیاد یا راه رفتن زیاد که باعث آسیب رسیدن به بخیه ها می شود جدا خودداری کنید.
نحوه مقابله با درد سزارین
زنان به مصرف مسکن، بلافاصله پس از جراحی، نیاز خواهند داشت. اگر درد زیادی دارید می توانید از پزشک خود مسکن قوی تر بخواهید. هنگام سرفه یا نفس عمیق، یک بالش را روی برش خود نگه دارید، یا یک گن طبی استفاده کنید، که فشار روی عضلات شکم شما را کاهش می دهد.
ریکاوری بعد از سزارین چقدر طول می کشد؟
حدود یک الی دو هفته طول می کشد تا بهبودی پس از سزارین انجام شود، اما این زمان برای هر فرد متفاوت خواهد بود. یک برش – معمولاً یک برش افقی که در قسمت پایین شکم شما ایجاد می شود – می تواند هفته ها طول بکشد تا بهبود یابد. در طول این مدت، توصیه می شود از بلند کردن چیزهای سنگین تر از کودک خودداری کنید. بهتر است از انجام ورزش های شدید خودداری کنید.
کنترل درد و خونریزی بعد از سزارین
اکثر زنان در چند روز اول پس از سزارین کمی ناراحتی را تجربه می کنند و برای برخی از زنان این درد میتواند چندین هفته طول بکشد.
- میتوانید از مسکن های معمولی مانند پاراستامول یا ایبوپروفن استفاده کنید.
- آسپرین و مسکنهای قوی تر مثل کدئین معمولاً در صورت شیردهی توصیه نمیشود.
- پزشک می تواند در مورد مناسب ترین مسکنی که باید مصرف کنید به شما توصیه های لازم را بدهد.
- همچنین ممکن است مقداری خونریزی واژن داشته باشید، که طبیعی است و طی چند روز آینده قطع خواهد شد.
- از نوارهای بهداشتی به جای تامپون برای کاهش خطر انتشار عفونت به داخل واژن استفاده کنید و در صورت شدید بودن خونریزی از پزشک متخصص زنان و زایمان مشاوره بگیرید.
بازگشت به فعالیت های عادی
سعی کنید تا زمانی که در حال بهبودی هستید، تحرک داشته باشید و فعالیت های ملایمی مانند پیاده روی روزانه انجام دهید تا خطر لخته شدن خون را کاهش دهید. مراقب باشید بیش از حد به خودتان فشار نیاورید. زایمان سزارین فرایندی است که اغلب خانم ها دوره ریکاوری کوتاهی را سپری می کنند و به سرعت به حالت طبیعی خود بر می گردند.
در طول دوران ریکاوری سزارین چه زمانی بایستی به صورت اورژانسی پزشک مراجعه کنید؟
اگر هر یک از علائم زیر را بعد از سزارین داشتید، فوراً با پزشک تماس بگیرید:
- درد شدید
- نشت ادرار
- درد هنگام ادرار کردن
- خونریزی شدید واژن
- زخم شما در حال تشدید قرمزی، درد و تورم می شود
- ترشح چرک یا مایع بدبو از زخم
- سرفه یا تنگی نفس
- تورم یا درد در ساق پا
این علائم ممکن است نشانه عفونت یا لخته خون باشد که باید در اسرع وقت درمان شود. این پدیده خیلی به ندرت اتفاق می افتد و بسیار بسیار نادر است. اما شما باید به عنوان فردی که تازگی زایمان کرده است مراقبت های ضروری سزارین را انجام دهید تا بتوانید فرزند خود را به راحتی در آغوش بگیرید و بزرگ کنید.
کلام آخر
مراقبت های بعد از جراحی سزارین بخش مهمی از درمان و ایمنی شما می باشد. رعایت مراقبت های لازم در این دوران الزامی است. در صورت بروز هر گونه مشکل با متخصص زنان و زایمان خود تماس بگیرید.