مهم ترین اقدامات قبل از بارداری

اقدامات قبل از بارداری نقش مهمی در سلامت مادر و جنین ایفا می‌کنند. این مراحل شامل انجام آزمایش‌های پزشکی، ارزیابی وضعیت جسمانی، مصرف مکمل‌های ضروری مانند اسید فولیک، و اصلاح سبک زندگی (تغذیه سالم، کاهش استرس و ترک عادات مضر) است. همچنین مشاوره با پزشک برای شناسایی بیماری‌های احتمالی و برنامه‌ریزی دقیق، شانس بارداری سالم و موفق را افزایش می‌دهد. توجه به این نکات برای آمادگی بهتر ضروری است.

یکی از اقدامات بسیار مهم در طول زندگی هر فرد اقدام برای بارداری می باشد. اگر تصمیم شما در رابطه با فرزنددار شدن قطعی است برای گذراندن یک بارداری همراه با آرامش و در نهایت داشتن فرزندی سالم لازم است تا اقداماتی پیش از بارداری انجام دهید.

در این مقاله با اقدامات ضروری قبل از بارداری آشنا خواهید شد.

برنامه ریزی برای بارداری

معمولا بهترین زمان جهت اقدام به بارداری ۶ ماه قبل از زمان مدنظر شما برای بارداری است. قبل از اقدام به بارداری جهت انجام معاینات پیش از بارداری مراجعه به بهترین متخصص زنان و زایمان الزامی است. معمولا در جلسه اول مشاوره یک خانم با پزشک زنان خود مواردی از قبیل قد، وزن و فشار خون مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین سوالاتی در مورد مشکلات جسمانی، فامیل بودن یا نبودن با همسر، آیا داروی خاصی مصرف می شود یا خیر و همینطور سوالاتی درباره اعتیاد به مواد مخدر و استعمال دخانیات از خانم پرسیده می شود. زیرا تمام این موارد می تواند در یک بارداری سالم بسیار تاثیر گذار باشد و یا ممکن است موجب بروز ناهنجاری های جنینی شود.

انجام آزمایشات قبل از بارداری

خانمی که جهت بارداری اقدام می کند در صورتی که به بیماری های مزمن نظیر آسم، دیابت و فشار خون قابل کنترل دچار باشد، پزشک زنان او را به یک متخصص ارجاع می دهد. همچنین پزشک برای بررسی وضعیت سلامتی خانم آزمایشاتی را درخواست می دهد و قرص های ویتامین یا مولتی ویتامین را تجویز می کند و از به روز بودن واکسیناسیون خانم برای تعیین میزان ایمنی بدن در برابر بیماری هایی مانند آبله مرغان و سرخجه اطمینان پیدا می کند.

انجام آزمایشات قبل از بارداری برای اطمینان از سلامت مادر و جنین بسیار اهمیت دارد. این آزمایشات شامل موارد زیر است:

آزمایش خون

شامل بررسی سطح هورمون‌ها (مثل تیروئید و پرولاکتین)، سطح ویتامین‌ها (مانند ویتامین D و B12)، آزمایش HIV و هپاتیت، گروه خونی و تطابق آن با فاکتور Rh، بررسی قند خون (برای تشخیص دیابت) و شمارش سلول‌های خونی است.

آزمایشات عفونت‌ها

بررسی ایمنی در برابر بیماری‌هایی مانند سرخچه، توکسوپلاسموز و هپاتیت B و C. همچنین آزمایش برای وجود عفونت‌ های مقاربتی مانند کلامیدیا و گونوره نیز ضروری است.

آزمایش ارثی

در صورتی که سابقه بیماری‌ های ارثی یا اختلالات ژنتیکی در خانواده وجود داشته باشد، آزمایش‌ های ژنتیکی برای بررسی خطر بروز مشکلات جنینی توصیه می‌شود.

پاپ اسمیر

برای بررسی وضعیت دهانه رحم و شناسایی مشکلاتی مانند HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) که می‌تواند به مشکلات بارداری منجر شود.

آزمایشات تیروئید

بررسی عملکرد تیروئید برای اطمینان از عدم وجود مشکلات تیروئیدی که می‌تواند بر بارداری تأثیر بگذارد.

آزمایشات تغذیه‌ای

بررسی سطح آهن و فولات برای اطمینان از اینکه بدن مادر منابع کافی برای حمایت از بارداری دارد.

این آزمایش‌ها کمک می‌کنند تا قبل از بارداری، مشکلات احتمالی شناسایی و درمان شوند و بارداری ایمن‌تری تجربه شود.

انجام آزمایش های ژنتیک پیش از بارداری

اگرچه انجام آزمایش های پیش از بارداری اجباری نیست و هزینه زیادی نیز دارد اما اگر سابقه وجود بیماری های ژنتیکی در خانواده شما وجود دارد و توان پرداخت هزینه این آزمایشات را دارید بهتر است برای اطمینان از سلامت جنین آزمایشات ژنتیکی پیش از بارداری را انجام دهید. شاید این آزمایشات مهم ترین اقدامی باشد که برای اطمینان از سلامت فرزندتان انجام می شود که می توانید تنها با ارائه یک نمونه براق دهان یا خون توسط خود شما و یا همسرتان این آزمایش را انجام دهید.

مصرف ویتامین ها و فولیک اسید پیش از بارداری

مصرف مکمل فولیک اسید به مدت یک ماه پیش از بارداری و ادامه مصرف آن در طول دوران بارداری بسیار مهم است. با مصرف روزانه میزان مشخصی از فولیک اسید در این زمان و در سه ماهه اول بارداری احتمال ابتلای جنین را به نواقص مادرزادی کاهش می دهد. توصیه بر این است که جهت مصرف مولتی ویتامین ها در دوران پیش از بارداری حتما با پزشک متخصص مشاوره های لازم صورت گیرد.

فولیک اسید

مصرف روزانه ۴۰۰ تا ۸۰۰ میکروگرم اسید فولیک حداقل یک ماه پیش از بارداری توصیه می‌شود. این ویتامین به پیشگیری از نقص‌های لوله عصبی (مانند اسپینا بیفیدا) در جنین کمک می‌کند.

ویتامین D

برای تقویت استخوان‌ها و سیستم ایمنی مادر و جنین ضروری است. کمبود ویتامین D به مشکلات بارداری مانند پره‌اکلامپسی منجر می شود.

آهن

برای پیشگیری از کم‌ خونی و تأمین اکسیژن کافی برای جنین، مصرف آهن ضروری است. آهن در مکمل‌های دوران پیش از بارداری وجود دارد.

کلسیم

مصرف کلسیم برای سلامت استخوان‌ ها و دندان‌ ها و رشد صحیح جنین مهم است. کمبود کلسیم می‌تواند منجر به کاهش ذخایر بدن مادر شود.

امگا-۳

به رشد مغز و چشم‌ های جنین کمک می‌کند. مصرف مکمل‌های حاوی DHA پیش از بارداری مفید است.

ید

برای تنظیم هورمون‌ های تیروئید و رشد سالم مغز جنین ضروری است. کمبود ید ممکن است به مشکلات تیروئیدی منجر شود.

پیش از شروع مصرف مکمل‌ها، مشاوره با پزشک برای تعیین نیازهای دقیق بدنی شما اهمیت دارد. مصرف بی‌رویه برخی ویتامین‌ها مضر است.

پرهیز از استعمال دخانیات یا مواد مخدر

اگر سیگار میکشید و مواد مخدر مصرف می کنید بهتر است هر چه زودتر مصرف آن را ترک کنید. کشیدن سیگار و مصرف مواد مخدر احتمال سقط جنین، زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزنی کمتر از وزن طبیعی می شود. در این زمان باید از مصرف بیش از حد نوشیدنی های حاوی الکل نیز خودداری کنید. بهتر است پیش از بارداری مصرف نوشیدنی های الکی به طور کل باید کنار گذاشته شود.

مراجعه به دندانپزشکی قبل از بارداری

بهتر است پیش از بارداری جهت بررسی وضعیت سلامت دهان و دندان به یک دندانپزشک مراجعه شود. زیرا انجام اقدامات دندانپزشکی در دوران بارداری می تواند برای مادر باردار محدودتر می شود و او را آزار می دهد.

با مراجعه به دندانپزشکی پیش از بارداری، می‌توان خطر عفونت‌های دهانی و عوارض مرتبط با آن در دوران بارداری را کاهش داد و شرایط سالم‌تری برای مادر و جنین فراهم کرد.

اصلاح رژیم غذایی

هنوز زمان آن نرسیده که میزان مصرف مواد غذایی خود را افزایش دهید. اما باید با مصرف غذاها و مواد مغذی بدن خود را برای یک بارداری سالم آماده کنید. سعی کنید روزانه دو پیمانه معادل یک فنجان میوه و دو پیمانه و نیم سبزیجات مصرف کنید. غلات کامل غذاهای سرشار از کلسیم نظیر شیر و ماست و انواع مواد غذایی حاوی پروتئین نظیر لوبیا، آجیل و دانه های حاوی سویا و مرغ و گوشت را در رژیم غذایی خود جای دهید. همچنین توصیه می شود خانم هایی که در سنین باروری هستند از مصرف ماهی غافل نشوند.

• افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات که این گروه‌ها غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر هستند که به تقویت سیستم ایمنی و عملکرد بهتر بدن کمک می‌کنند.

• منابع پروتئین مانند گوشت کم‌چرب، ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات و لبنیات کم‌چرب برای رشد و ترمیم بافت‌ها ضروری هستند.

• مصرف کربوهیدرات‌های پیچیده مانند نان سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای و سایر غلات کامل انرژی پایدار برای بدن فراهم می‌کنند.

• مصرف منابعی مانند آووکادو، آجیل، دانه‌ها و روغن زیتون برای سلامت قلب و تنظیم هورمون‌ها مفید است.

• کاهش مصرف شکر و غذاهای فرآوری‌شده چرا که این مواد می‌توانند باعث افزایش وزن و کاهش کیفیت تغذیه شوند.

• نوشیدن آب کافی به بهبود عملکرد سیستم گوارش و حفظ تعادل بدن کمک می‌کند.

با اصلاح رژیم غذایی و حفظ تعادل در مصرف مواد مغذی، بدن شما برای یک بارداری سالم آماده‌تر خواهد بود.

رسیدن به وزن مناسب و ایده آل

داشتن شاخص توده بدنی یا BMI  بسیار کم یا بسیار زیاد موجب می شود بارداری مشکل تر شود. تناسب اندام پیش از بارداری سالمی داشته باشید.

رسیدن به وزن مناسب و ایده‌آل قبل از بارداری یکی از گام‌های مهم برای داشتن یک بارداری سالم و کاهش خطرات احتمالی برای مادر و جنین است. وزن متعادل می‌تواند به بهبود باروری، کاهش خطر دیابت بارداری، فشار خون بالا و عوارض زایمان کمک کند.

رسیدن به وزن مناسب نه تنها بر سلامت مادر تأثیر مثبت دارد، بلکه زمینه‌ساز رشد سالم جنین نیز خواهد بود.

تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات

یک برنامه ورزشی برای خود تعیین و آن را دنبال کنید تا زمانی که باردار می شوید بدن سالم و مناسبی داشته باشید. برنامه ورزشی صحیح شامل روزانه ۳۰ دقیقه یا بیشتر ورزش های ملایم مانند پیاده روی، دوچرخه سواری و بدنسازی در اغلب روزهای هفته است.

دوری از آلودگی های محیطی

قبل از بارداری باید از ابتلا به بیماری های عفونی پیشگیری کرد. به خصوص بیماری هایی که می توانند به فرزند آینده شما آسیب برسانند. همچنین به خاطر داشته باشید برخی مواد شوینده ، آفت کش ها، حلال های موجود در آب آشامیدنی لوله های قدیمی می توان بر روی جنین در حال رشد نیز خطرناک باشد.

تحت نظر گرفتن زمان تخمک گذاری و عادت ماهانه

برخی زنان هنگامی که تصمیم به باردار شدن میگیرند با قطع کردن قرض های ضد بارداری منتظر بارداری می مانند. گروه دیگر با محاسبه و ثبت تاریخ های عادات های ماهانه و تحت نظر گرفتن علائم آن سعی در مشخص کردن روزهایی از ماه دارند که باروری آنها بیشتر است.

• چرخه معمولاً بین ۲۸ تا ۳۵ روز است. تخمک‌گذاری غالباً ۱۴ روز پیش از شروع دوره بعدی رخ می‌دهد.

• تغییر در ترشحات دهانه رحم (شفاف و لغزنده)، افزایش دمای پایه بدن و گاهی درد خفیف در ناحیه شکم از نشانه‌های تخمک‌گذاری هستند.

• اپلیکیشن‌های ردیاب چرخه قاعدگی می‌توانند زمان تخمک‌گذاری را با دقت بیشتری پیش‌بینی کنند.

• تست‌های تخمک‌گذاری، این کیت‌ها با اندازه‌گیری سطح هورمون LH در ادرار، زمان دقیق تخمک‌گذاری را مشخص می‌کنند.

• اگر چرخه قاعدگی نامنظم است یا مشکلاتی در باروری وجود دارد، مشورت با پزشک متخصص ضروری است.

با پیگیری منظم و دقیق، می‌توانید شانس بارداری موفق را افزایش داده و برنامه‌ریزی بهتری داشته باشید.

انجام تست های غربالگری سرطان دهانه رحم

یکی از اقدامات بسیار مهمی که باید حتما قبل از بارداری انجام شود تست سرطان دهانه رحم به وسیله تست پاپ اسمیر است. انجام این تست برای خانم های جوان معمولا سالی دو بار انجام می شود. همچنین ممکن است معاینه لگن نیز برای شما انجام شود.

سوالات متداول

در نهایت…

توجه به سلامت روانی و وضعیت جسمانی از نظر اینکه چه عوامل خطری می تواند بر میزان شانس موفقیت شما در یک باروری سالم نقش بسیار مهمی دارد. به همین منظور یک سری استانداردهایی تعریف شده که توصیه می شود بر اساس مراقبت های لازم صورت گیرد. در این راستا مشورت با یک متخصص زنان و زایمان خوب می تواند با توصیه ها و انجام آزمایشات لازم قبل از اقدام به بارداری در داشتن یک دوره بارداری سالم و در نهایت سلامت جنین کمک بسیار شایانی کند.