کمردرد بعد از سزارین، از عارضههای رایج عمل سزارین است. معمولاً کمر درد بعد از رفع بیحسی شروع میشود که در اثر بی حسی نخاعی میتواند به وجود آید. درد کمر از دردناکترین موارد بعد از زایمان به حساب میآید. رعایت نکردن مراقبتهای بعد از سزارین میتواند تحمل این شرایط را برای مادران سختتر کند. البته میتوان از طریق پیاده روی و تعادل وزن کمر درد بعد از سزارین را کاهش داد.
علت کمر درد بعد از سزارین
کمردرد جزء علائم خطر زایمان سزارین به حساب نمیآید و هنوز علت کامل این درد مشخص نیست. اما طبق تحقیقات انجام شده حدود پنجاه درصد بانوان بعد از زایمان این درد را تجربه میکنند. از جمله علتهایی که باعث کمر درد بعد از سزارین میشوند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
در زمان بارداری رحم افراد کشیده میشود و عضلات شکم ضعیف میشود. از اینرو ستون فقرات به سمت جلو کشیده خواهد شد و باعث فشار آمدن به کمر میشود. گذراندن چنین وضعیتی در زمان بارداری میتواند از دلایل کمر درد بعد زایمان به حساب بیاید. همچنین میتوان به افزایش هورمونها اشاره کرد. در زمان بارداری پروژسترون و هورمونهای آرامش دهنده در بدن آزاد میشود. چنین امری باعث خواهد شد تا مفاصل استخوان و رباط ها آزاد شوند و فضای بیشتری برای جنین و خارج شدن آن ایجاد شود. این هورمونها تا چند ماه بعد از زایمان هم در بدن افراد باقی خواهد ماند و احتمال افزایش کمردرد را فراهم میکند.
اضافه وزن در زمان بارداری و بعد از آن میتواند باعث افزایش فشار به ستون فقرات افراد شود. به همین دلیل کمر درد بعد از زایمان هم میتواند ادامه داشته باشد.
روشهای درمان کمر درد بعد از سزارین
حدود شش ماه تا یک سال زمان نیاز است تا درد کمر، به طور کامل از بین برود و بدن به حالت قبلی خود برگردد. اما روشهای مختلفی وجود دارد که از طریق آن میتوان به درمان کمر درد، سرعت بخشید. این راهها عبارت است از:
پیاده روی
اصلیترین و بهترین روش درمان کمردرد پیاده روی است. کمردرد زیاد باعث میشود تا از قدم رفتن ممانعت کرد اما پیاده روی باعث میشود تا اضافه وزن کاهش یابد.
حفظ وزن ایده آل
بعد از زایمان، بهتر است با رعایت رژیم صحیح غذایی به وزن ایده آل قبل از زایمان برگشت. زیرا کاهش وزن میتواند فشار وارد شده بر ستون فقرات را کمتر کند و باعث کاهش کمر درد شود.
حفظ وضعیت مناسب در زمان خواب
فرم خوابیدن افراد میتواند به کاهش یا افزایش درد کمر کمک فراوانی کند. بنابراین بهتر است در زمان خواب بر روی تشک مناسب و طبی قرار گرفت. بهترین فرم برای خوابیدن به سمت پهلو است. باید در زمان خواب زانوها را به سمت شکم جمع کرده و در میان دو پای خود یک بالش قرار داد.
بلند نکردن اجسام سنگین
با بلند نکردن اجسام سنگین میتوان از فشار وارده بر روی مفاصل و عضلات کمر جلوگیری کرد. بلند کردن اجسام سنگین باعث می شود که بر روی کمر فشار بیشتری وارد شود و به بدن آسیب برسد.
پوشیدن کفشهای راحت و طبی
کفشهای پاشنه بلند، باعث میشود تا به کمر فشار بیشتری وارد شود. بهتر است از کفش راحت و طبی استفاده کرد.
استفاده از سوتینهای مخصوص شیردهی
سوتینهای شیردهی باید به نوعی باشد که اندازه آنها مناسب باشد. باید توجه کرد که تسمهها به اندازه کافی پهن باشد و کاپ به اندازهای بزرگ باشد که باعث فشار اضافه به قفسه سینه و شانه نشود.
نکته:
۱- برای درمان کمردرد میتوان از طب سوزنی وگیاه درمانی استفاده کرد. در طب سوزنی نقاط خاص بدن را به وسیله سوزنهای نازک تحریک میکنند. برخی از افراد برای تسکین کمر درد، از طب سوزنی استفاده میکنند.
۲- استفاده از گیاه پنجه شیطان میتواند کمر درد بعد از زایمان را کاهش دهد. اما ممکن است بر شیر مادر اثراتی داشته باشد.
۳- راهکارهای دیگری مثل حمام آب گرم، نفس عمیق کشیدن، ماساژ دادن محل درد و استفاده از کمپرس سرد و گرم میتواند به کاهش درد کمر کمک کند.
پیشگیری از بروز کمر درد بعد از سزارین به چه صورت است؟
بهتر است برای پیشگیری از کمردرد بعد از سزارین، از انجام کارهای زیر پرهیز کرد:
- پیاده روی تند و سریع
- پیاده روی طولانی مدت
- انداختن پا روی پا
- نشستن طولانی مدت به صورت زانوی خمیده
- دراز کشیدن به پشت و طاق باز
- ایستادن و نشستن طولانی مدت
- ایستادن و نشستن نادرست
با گذشت زمان، جنین در شکم مادر روز به روز بزرگتر میشود و باعث فشار بیشتر به عضلات کمر میشود. بنابراین باید در این زمان مراقب بود تا دچار کمر دردهای بعد از زایمان نشد. اما در صورت داشتن کمر درد بعد از زایمان بهتر هست تا به مداوای آن پرداخت تا کمر درد فوق دائمی نشود.
سوالات متداول کمر درد بعد از سزارین
بعد از عمل سزارین درد کمر اکثراً در ناحیه پایین کمر و در قسمت لگن احساس میشود. در ناحیه پایین کمر این درد امکان دارد به صورت تیز و ناگهانی در قسمت امتداد خط میانی پشت بدن احساس شود.
در صورتیکه کمردرد شدید باشد و حرکت افراد را محدود کند، باید بدون تردید با پزشک خود مشورت کرد. نادیده گرفتن علائم هشدار باعث بروز عوارض بیشتر میشود. در صورتی که علائم فوق مثل بیحسی یا گزگز، از دست دادن اختیار مثانه و روده، داشتن خونریزی بیش از حد نرمال، مشکل در راه رفتن با بیمار همراه بود باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
برای درمان کمر درد حاد فیزیوتراپی و ماساژ درمانی میتواند گزینه مناسبی باشد.
نگاه کلی به کمر درد بعد از سزارین
زایمان سزارین اغلب، بهبودی طولانی مدتی دارد و احتمال دارد کمر درد از عارضههای آن باشد. معمولاً این نوع دردها موقتی هستند و با بهبود وضعیت بدن و انجام دادن روشهای دیگر مثل ماساژ، استفاده از کیسه گرم و استراحت میتوان آن را درمان کرد. اگر درد بعد از چند ماه بهبود نیافت و یا در زندگی افراد اختلال ایجاد کرد بهتر است با پزشک خود مشورت کرد تا از روشهای دیگر برای تسکین درد استفاده کند.