امکان بارداری در هر خانمی از شروع قاعدگی تا شروع یائسگی وجود دارد. میانگین سن مناسب بارداری در خانمهای مختلف بین ۱۸ تا ۵۱ سال است. به طور کلی شانس بارداری با افزایش سن کاهش مییابد. بارداری در سنین خیلی بالا و یا خیلی پایین میتواند با خطراتی برای مادر و جنین همراه باشد.
با این وجود بچه دار شدن در سن پایین و یا بالا دارای مزایا و معایبی است، در ادامهی این مسئله به بررسی سن مناسب برای بارداری میپردازیم.
اهمیت سن مناسب بارداری
بنا به اظهارات متخصصین بهترین سن جهت بارداری از اواخر ۲۰ سالگی تا اوایل ۳۰ سالگی است. اگر در این سنین باردار شوید سلامت شما و نوزادی که به دنیا میآورید در شرایط مناسبی قرار خواهد داشت. بر اساس نتایج یک مطالعه سن ایده آل جهت به دنیا آوردن اولین فرزند در ۳۰ سالگی است.
در سنین جوانی، بهداشت و سلامت عمومی زن به طور کلی بهتر است و بسیاری از مشکلات مرتبط با بارداری کمتر احتمال دارد. همچنین، از نظر بیولوژیکی، با توجه به کیفیت بالاتر تخمکها در این سنین، احتمال بروز مشکلات جنینی و نازایی نیز کاهش مییابد.
با گذشت سن و ورود به دوران میانسالی، باروری طبیعی زنان به طور تدریجی کاهش پیدا کرده و خطر بروز مشکلات جنینی و مشکلات سلامتی در زمان بارداری افزایش مییابد. همچنین، احتمال بروز عوارض مرتبط با بارداری، مانند دیابت بارداری، فشار خون بالا و کم خونی نیز افزایش پیدا می کند.
با این حال، این نکته مهم است که هر زنی متفاوت است و عوامل دیگری مانند تاریخچه بهداشتی، سابقه بارداری قبلی و شرایط جسمانی و روحی باید در نظر گرفته شوند. مشاوره با یک پزشک تخصصی زنان و نازایی میتواند به شما کمک کند تا در مورد بهترین زمان برای بارداری خود تصمیمگیری کنید.
عوامل تاثیرگذار در سن بارداری
عواملی که در سن مادر شدن و بارداری تاثیرگذار است عبارتند از:
وضعیت روحی
سن مادر تنها یکی از عواملی است که میتواند در بارداری موفق نقش داشته باشد. جهت تشکیل خانواده و به دنیا آوردن فرزند باید آمادگی عاطفی و شرایط روحی مناسبی داشته باشید.
وضعیت سلامت جسمانی
تنها سن مناسب جهت داشتن یک بارداری موفق کافی نیست. پیش از بارداری باید آزمایشهایی را جهت بررسی وضعیت سلامت جسمانی خود انجام دهید تا مطمئن شوید مبتلا به هیچ گونه بیماری خطرناکی که بر روی جنین تاثیرگذار باشد نیستید. سلامت جسمانی مناسب میتواند شانس داشتن یک زایمان موفق را افزایش دهد.
تاثیر افزایش سن بر بارداری
افزایش سن بر روی بارداری تاثیراتی دارد که عبارتند از:
کاهش تعداد تخمکها
نوزاد دختر وقتی که به دنیا میآید، تمام تخمکهای خود را در تخمدان ذخیره دارد. تعداد این تخمکها در زمان تولد به حدود ۲ میلیون عدد میرسد اما با گذشت زمان تعداد این تخمکها به تدریج کم میشود. در سن ۳۷ سالگی یک زن حدود ۲۵۰۰۰ تخمک دارد و در سن ۵۱ سالگی میزان تخمکها به حدود ۱۰۰۰ عدد میرسد. با اینکه ۱۰۰۰ تخمک ممکن است به نظر خیلی زیاد باشد اما این تخمکها، کیفیت تخمکهای اولیه را ندارند و بسیاری از آنها جهت باروری مناسب نیستند.
افزایش ابتلا به بیماریهایی که شانس باروری را کاهش میدهد!
با افزایش سن احتمال ابتلا به بیماریهایی مانند آندومتریوز و یا انسداد لولههای رحمی افزایش مییابد. این بیماریها شانس بارداری را کاهش میدهد و جهت بارداری باید ابتدا به درمان این بیماریها بپردازید.
کاهش احتمال بارداری
با افزایش سن بنا به دلایل متعدد شانس بارداری به تدریج کاهش مییابد. بر اساس تحقیقات، شانس بارداری در هر دورهی قاعدگی در سنین مختلف عبارت است از:
- ۲۵ سالگی← ۱۸ درصد
- ۳۰ سالگی ← ۱۶ درصد
- ۳۵ سالگی ← ۱۲ درصد
- ۴۰ سالگی ← ۷ درصد
به جز افزایش سن عوامل دیگری که میتواند بر احتمال باردار شدن تاثیر گذار باشند عبارتند از:
- سیگار کشیدن
- پرتو درمانی و شیمی درمانی که در درمان برخی از انواع سرطانها به کار میرود.
- عفونت لگن
مزایای بارداری در سنین پایین
بارداری در سنین ۲۰ تا ۳۵ سالگی احتمال بروز عوارض بارداری را کاهش میدهد. تعدادی از عوارض بارداری پس از ۳۵ سالگی عبارت است از:
⚠️ دیابت بارداری
⚠️ بالا رفتن فشار خون
⚠️ پره اکلامپسی
⚠️ جفت سرراهی
⚠️ خطر سقط جنین
⚠️ زایمان زودرس
⚠️ مرده به دنیا آمدن جنین
⚠️ افزایش احتمال زایمان سزارین
⚠️ خونریزیهای شدید پس از زایمان
⚠️ کم بودن وزن نوزاد در هنگام تولد
📣 بارداری در دههی ۲۰ سالگی احتمال بروز ناهنجاریهای ژنتیکی و مادرزادی مانند سندرم داون در جنین را کاهش میدهد.
بارداری در سنین بالا چه نتایجی را در بر دارد؟
در سالهای اخیر سن بارداری افزایش یافته است. به طور کلی در تمام کشورها تعداد افرادی که در دههی ۲۰ سالگی تصمیم به بارداری میگیرند کاهش یافته و اغلب خانمها در دههی ۳۰ سالگی اولین فرزند خود را به دنیا میآورند. تعدادی از مزایای بارداری در سنین بالا عبارت است از:
✨ زمان بیشتری جهت پس انداز پول خواهید داشت در نتیجه با داشتن امنیت مالی با سهولت بیشتری میتوانید نیازهای مالی فرزندان خود را تامین نمائید.
✨ با تجربهی عاطفی مناسبی که کسب کردهاید میتوانید فرزند خود را در محیطی امن پرورش دهید.
✨ با افزایش سن میزان صبر و حوصلهی شما افزایش مییابد و جهت انجام وظایف مادری آمادگی بیشتری خواهید داشت.
✨ مادرانی که بارداری خود را تا سن ۳۰ سالگی به تاخیر میاندازند افرادی هستند که به دنبال اتمام تحصیلات و کسب جایگاه شغلی مناسبی در اجتماع هستند. فرزندان این مادران تحصیلکرده از موفقیت و سطح تحصیلات بالاتری نسبت به سایر کودکان برخوردار خواهند بود.
✨ بر اساس تحقیقاتی که نتایج آن در سال ۲۰۱۲ انتشار یافت افرادی که آخرین فرزند خود و یا تنها فرزند خود را در ۴۰ سالگی به دنیا آوردهاند کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان رحم قرار داردند.
راهکارهایی برای افزایش شانس بارداری در سنین مختلف
✅ وزن ایده آل داشته باشید. پیش از بارداری وزن خود را به شاخص تودهی بدنی ۱۹ تا ۲۴ برسانید.
✅ سیگار را ترک کنید. سیگار کشیدن میتواند به تخمکها آسیب وارد نماید و احتمال سقط جنین را افزایش دهد.
✅ رژیم غذایی مناسب و سالم داشته باشید. رژیم غذایی پر چرب میتواند موجب افزایش وزن شده و در بارداری اختلال ایجاد نماید.
✅ مصرف کافئین و الکل را کاهش دهید.
سخت ترین سن برای مادر شدن چه سنی است؟
از سن ۴۰ سالگی به بالا احتمال بارداری کاهش پیدا کرده و به طور معمول شانس بارداری در حدود ۷ درصد با کلی تلاش است. چرا که به مرور زمان و با افزایش سن، تعداد تخمک ها کاهش پیدا خواهد کرد. همچنین به دلیل شرایط جسمانی سخت ترین سن برای مادر شدن بازه ی ۴۰ سال به بالا است و همچنین احتمال به دنیا آمدن نوزاد با نقص مادرزادی یه دلیل کاهش کیفیت تخمک ها و ایجاد مشکلات کروموزومی در تخمک ها افزایش پیدا می کند.
سوالات متداول سن مناسب بارداری
بله، باروری در سنین بالاتر نیز ممکن است، اما احتمال باروری طبیعی کاهش مییابد و نیاز به مراقبتهای بیشتر و مشاوره پزشکی ممکن است.
بله، باروری در سنین پایینتر نیز ممکن است با برخی مشکلات از قبیل عدم بلوغ تخمکها، ناپایداری هورمونی، تخمکگذاری نامنظم یا عدم تخمکگذاری، افزایش خطر پیشزایمانی، کم وزنی نوزاد و اختلالات مرتبط با سلامت جنین همراه باشد.
در آخر…
سن مناسب بارداری معمولاً بین ۲۰ تا ۳۵ سال تخمین زده میشود. در این بازه سنی، سلامت جسمانی زن بهتر است و احتمال باروری بیشتر است. همچنین، خطر مشکلات جنینی و عوارض بارداری نیز کمتر است. با این حال، شرایط بدنی هر خانمی متفاوت است و عواملی مانند شرایط جسمانی و روحی نیز باید در نظر گرفته شوند. مشاوره با پزشک متخصص میتواند بهترین تصمیم را در مورد بهترین زمان بارداری برای شما به ارمغان آورد.